VOV.VN - Các tranh chấp tại Biển Đông sẽ được thảo luận tại Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF) sắp tới tại Myanmar.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel cho biết, căng thẳng tại Biển Đông sẽ là một trong những chủ đề chính tại diễn đàn ARF năm nay, bên cạnh các vấn đề như cứu trợ nhân đạo, ứng phó thảm họa, biến đổi khí hậu, giáo dục, kinh tế…
ARF năm nay dự kiến sẽ “nóng” chuyện biển Đông (Ảnh: AFP)
Tại diễn đàn này, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ nêu những quan ngại của Mỹ về tình hình tại Biển Đông cũng như tham vấn với các nước liên quan và chia sẻ quan điểm của Mỹ về những nguyên tắc chỉ đạo phổ quát áp dụng cho tất cả các bên trong xử lý tranh chấp.
“Mỹ ủng hộ mạnh mẽ việc tôn trọng luật pháp và đảm bảo tự do hàng hải và hàng không. Chúng tôi kêu gọi các bên tôn trọng các hoạt động thương mại hợp pháp không bị cản trở, đồng thời luôn ủng hộ các biện pháp hòa bình thay vì hăm họa trong giải quyết tranh chấp lãnh thổ”.
Ông Russel nêu rõ các bên đều có quyền sử dụng cơ chế luật pháp quốc tế bao gồm tòa án được thiết lập theo quy định của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS). Đây không phải là hành động mang tính công kích mà là quyền lợi, là hành động chính đáng và hòa bình của các bên. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh sự cần thiết phải thực hiện cách hành xử có trách nhiệm.
“Mỹ giữ lập trường trung lập trong vấn đề chủ quyền nhưng không trung lập trong các vấn đề liên quan đến cách hành xử. Điều này có nghĩa là các bên liên quan có nghĩa vụ phải làm rõ đòi hỏi chủ quyền của mình một cách hòa bình phù hợp với luật pháp quốc tế trong đó có UNCLOS”.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh, mọi đòi hỏi lãnh thổ đều phải dựa trên cấu trúc địa lý đất, đảo, đá…theo nguyên tắc “đất thống trị biển” của UNCLOS. Theo ông Russel, đây là một điểm rất quan trọng vì UNCLOS không cho phép các bên đơn thuần thúc đẩy chủ quyền trên biển mà không căn cứ vào chủ quyền đối các cấu trúc địa lý đã được công nhận.
Trợ lý Ngoại trưởng Russel nêu rõ, Mỹ đã liên tục lên tiếng và bày tỏ quan ngại khi các bên liên quan có những hành động đơn phương, đe dọa ổn định khu vực một cách rõ rệt và mưu toan thay đổi hiện trạng bằng các biện pháp phi ngoại giao. Ông Russel cho biết, tại diễn đàn ARF sắp tới, Ngoại trưởng John Kerry sẽ chia sẻ quan điểm về sự cần thiết phải thúc đẩy và hoàn tất bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông giữa ASEAN và Trung Quốc, cũng như về những bước đi trước mắt dựa trên cơ sở tự nguyện giữa các bên đòi hỏi chủ quyền nhằm nhanh chóng hạ nhiệt tình hình căng thẳng hiện nay.
Theo ông Russel, các bên đòi hỏi chủ quyền cần tự nguyện thực hiện những bước đi đã được thống nhất trước đây như không chiếm giữ những cấu trúc địa lý đất, đảo, đá… hiện không có người ở, hoặc hơn nữa là ngừng khai hoang mở rộng diện tích các cấu trúc địa lý đang chiếm giữ.
Trợ lý Ngoại trưởng Russel tái khẳng định, Mỹ đang đẩy mạnh hỗ trợ phát triển năng lực cho các quốc gia bạn bè và đối tác trong khu vực Đông Nam Á nhằm giúp các nước quản lý vùng biển của mình và ứng phó với thiên tai cũng như các hình thức khủng hoảng một cách hiệu quả./.
